Pişmanlıklarım

Bakmayın Amerikalı-Danimarkalı kişisel gelişimcilerin laflarına; ”Seni sen yapan hatalarındır” vb cümlelerine. Bu topraklarda öyle çok da hata yapma lüksü yoktur insanın; hele ki kadınların. İsveç’te yaşasak pekala yanlış kararlarımızdan sebep bu kadar pişmanlık duymazdık. Meslek değiştirmek mi istiyorsun? Değiştir gitsin. (İnstada takip ettiğim bir hesapta (@isvecteegitimse) okudum bunu; aynen şöyle yazmış: ” … biri 46 yaşında. Artık meslek değiştirip öğretmenlik yapmak istediklerini söylediler. Meslek değiştirmek zaten İveç’de çok olağan.) Mutsuz musun? Boşan gitsin. Elbette dünyanın pek az yerinde insanlar böyle özgür; bilmiyor değilim amma velakin isterdim ki bir etiket sahibi olmak için bu kadar çaba harcamayalım ve o ünvanı bırakmak bu kadar zor olmasın.

Girişten de anlaşılacağı üzere en büyük pişmanlığım okuma-yazma sevdamı tepe tepe kullanacağım bir iş seçmemiş olmak. Seval Şahin veya Meltem Gürle olabilmeyi isterdim. Bir roman üzerine sayfalarca söz söylemeyi, kitaplarla yatıp kitaplarla kalkmayı isterdim. Spotify’daki şu yayına bakar mısınız?

Yaş kırkı geçip elliye doğru giderken anladığım bir şey var; kadınsan ve orta doğudaysan yatırımını hep kendine yapmalısın. Bir gün çılgınca anlamlar yüklediğimiz her şeyin hiç olmamışçasına kaybolup gideceğini unutmamalıyız; eş, çocuklar, arkadaşlar.. Onlara harcadığımız binlerce saat mesainin kimse için hükmü olmayabilir; 60-70 yaşında bir kedisi, evi, geçinecek kadar bile parası olmadan kalabilir insan; evini almalısın, bir emekli maaşın ve kirada bir dairen olmalı. En az bunlar kadar belki de daha önemlisi seni hayata ve başkalarına bağlayan, üretmeye, topluma karışmaya yol açan bir uğraşın olmalı. Bağ-bahçe, örgü, yazarlık; bu işin temeli de kırklı yaşlarda atılmalı ki yaşlılıkta az-çok bir çevreye sahip olunsun. Henüz böyle bir faaliyet içinde değilim ve inanın bir köşede sessizce kitap okumanın sosyalleşmeye ve tatmin dolu hissetmeye pek katkısı olmuyor.

Para konusunda daha akıllıca davranmayı isterdim. Hiçbir zaman çok kazanmamış olsak da elimizdekini daha iyi değerlendirmemiş olmaktan pişmanım. Bu konuya kafa yormak, emeklilik planlarını erkenden yapmak, yatırım fırsatı kollamak gerekiyormuş; çok geç anladık bunu.

Tanıştığım her insana gereğinden fazla özen göstermiş olduğuma pişmanım. Yakın-uzak bütün ilişkilerimde sezgilerimi geliştirmeye çalışmayıp her insan evladına ön yargısız yaklaştım, en yüksek notu vererek başladım, azıcık yakınlık hissettiysem içimi açtım, onların yarasına merhem olmaya gayret ettim; uyarı işaretlerini görmezden geldim. Eninde sonunda o insanları kaybettim. Bu mevzu oldukça karmaşık benim için. İçine doğduğum gettodan çıktım evet ama bedelini de ödedim. Anlam arayışım yıllardır devam ediyor ve nice ”izm”lere bulaştıktan sonra son durak olan nihilizmde bekliyorum. Neredeyse her şeyin anlamsız olduğu sevimsiz bir noktadayım. Keşke en başından, ta 13-14 yaşındayken insanlara bel bağlamamak gerektiğini, ”herkes beni sevsin” arzusu ile dediğim evetlerin ve diyemediğim hayırların başımı ağrıtmaktan başka işe yaramadığını , ”sevilecek” olanların belli olduğunu, aslında kimsenin kimseyi sevmediğini, sevgi sandığımız şeyin çıkarlara göre yön değiştiren duygu rüzgarları olduğunu bilseydim. Anneler bile çocuklarını karşılıksız sevmiyor; anne yemeklerinin, sıcak evlerin, temiz odaların bedelini ömrümüz boyunca ödemiyor muyuz sizce?

Şimdi insan deyince şöyle bir duruyorum; o bana bir adım gelirse ben de gideyim diye ve gelmiyor genellikle 🙂 Yeni biriyle tanıştığımda ona türlü güzellikler yapmamak için kendimi tutuyorum, hediye almamak mesela. Sevdiğim bir personel terfi aldı; içimden bir ses diyor ki ”Bir kutu çikolata al ve git tebrik et”. Yapmıyorum, yapmamam gerekiyor. Belki o dengeyi ben tutturamıyorum, bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı olmadığını kabul edemiyorum. Birine yaklaşıp, onunla sohbet ettiysem, içimden gelip kahve yaptıysam onunla aramda bir bağ var sanıp gardımı düşürüyorum. Beklentiye giriyorum. ”Ben iyiyim onlar kötü ” demiyorum; deneyimim bu tip dost canlısı davranışlarımın çoğunlukla dostluğa yol açmadığı yönünde. Büyük ihtimalle o ayarı tutturamayan, işaretleri okuyamayan, sağlam duramayan benim.

Bu yazı beni epeyce düşündürdü; pişmanlıklarım üzerine daha çok yazmalıyım. Okuyanlardan ricam pişmanlık konusunda bir cümle de olsa bir yorum bıraksınlar. Bakalım neler çıkacak?